Vademecum matura - historia

USTRÓJ Starożytnej GRECJI 37 Archont Drakon 621 r. p.n.e. • spisanie praw, co polepszało sytuację chłopów w sądach; arystokratyczni sędzio‑ wie mieli teraz mniejsze możliwości naginania prawa niż przy prawie zwycza‑ jowym • prawa Drakona przeszły do historii jako bardzo surowe („drakońskie prawa”) Archont Solon 594 r. p.n.e. • podział obywateli na 4 klasy majątkowe; każda klasa miała inne prawa i obo‑ wiązki wobec państwa • utworzenie sądu ludowego zwanego sądem przysięgłych – był to organ odwo‑ ławczy od wyroków urzędników, później najważniejszy organ sądowy w spra‑ wach administracyjnych • utworzenie Rady Czterystu (bule) • powołanie Zgromadzenia Obywateli ( ekklesia ) • ograniczenie roli Areopagu, osłabienie tym samym władzy arystokracji • umorzenie długów zaciągniętych pod zastaw osoby, wykupienie sprzedanych za granice obywateli za pieniądze państwowe, zakaz udzielania pożyczek pod zastaw osoby – tzw. strząśnięcie długów • reformy Solona uważa się za początek demokratyzacji życia politycznego Aten Tyrania Pizystrata i jego synów 561–510 p.n.e. • tyrani przejmowali władzę dzięki popularności wśród ludu i na niej w dużej mierze się opierali • jedynowładztwo tyranów uderzało w arystokrację, pozbawiając ją rządów, a czę‑ sto i majątków – skonfiskowane dobra przydzielano małorolnym • osłabienie arystokracji otwierało, po obaleniu tyranów, drogę do władzy ludu (demokracji) Archont Klejstenes 508–507 p.n.e. • nowy podział administracyjny Attyki na 10 fyli i 100 demów; zostało zlikwido‑ wane tym samym znaczenie rodów; przynależność do demu była dziedziczna; do każdej fyli wchodziły wszystkie warstwy ludności, każda z fyl brała udział w sprawowaniu władzy; podważenie znaczenia systemu rodowego na rzecz po‑ działu terytorialnego • reforma systemu nazwisk: nazwisko obywatela składało się z jego imienia i na‑ zwy gminy, z której pochodził. Nie podawano imienia ojca, w ten sposób zacie‑ rając różnice pochodzenia, ograniczono wpływy arystokracji • Rada Pięciuset – w składzie przedstawiciele (po 50) wszystkich fyl (poszerzenie składu Rady Czterystu i utworzenie Rady Pięciuset) • urząd strategów – (10) – zajmujących się sprawami wojska • według tradycji wprowadził ostracyzm (sąd skorupkowy) Temistokles – lider stronnictwa ludowego w Atenach w latach 490–480 p.n.e. • wprowadzenie wyboru archontów i innych urzędników na drodze losowania (z wyjątkiem strategów i urzędników skarbowych) • ograniczenie znaczenia Areopagu i archontów • wzrost znaczenia Rady Pięciuset i Zgromadzenia Ludowego Perykles – pierwszy strateg w latach 444–429 p.n.e. • upadek znaczenia Areopagu – uprawnienia sądownicze w sprawach karnych • zgromadzenie Ludowe – w jego skład weszli wszyscy obywatele Aten • wprowadzenie wynagrodzenia za pełnienie urzędów, przez co stały się dostępne dla ubogich • okres ukształtowania się w pełni demokracji ateńskiej