Świat w oczach przedszkolaka jest ogromny, fascynujący, pełen niespodzianek, tajemnic i na każdym kroku wart odkrywania. Dziecięca ciekawość jest niemal niezaspokojona! Dzieci zadają tysiące pytań, wydaje się, że absolutnie wszystko jest dla nich interesujące i warte poznania. Z jednej strony mamy więc ciekawego świata malucha, z drugiej zaś rodzica, który – co nie ulega wątpliwości – chciałby, żeby jego dziecko było mądre, dużo wiedziało i szybko się rozwijało.
Ile jednak informacji można przedstawić dziecku w wieku przedszkolnym i w jakiej formie? Jak go nie zanudzić? Skąd brać pewność, że przedstawiane treści nie są za trudne, a przez to niezrozumiałe i czy dziecko się nie zniechęci? To zupełnie naturalne pytania, a tym ważniejsze, że masz przecież świadomość, iż za niedługi czas twój przedszkolak będzie uczniem i to właśnie teraz, w latach przedszkolnych, jest czas, by budować jego chęć poznawania świata i pozytywne skojarzenia z procesem dowiadywania się nowych rzeczy, odkrywania jego złożoności.
Książeczki popularnonaukowe – jakie i kiedy
Dziecko nigdy nie będzie tak arcyciekawe absolutnie wszystkiego, jak w wieku kilku lat. Tę naturalną ciekawość przedszkolaka można wykorzystać i sprawić, by maluch przyswoił sobie ogromną ilość wiedzy o świecie, nawet nie mając świadomości, że czegoś się uczy. Temu celowi służą książeczki popularnonaukowe dla przedszkolaków, których na rynku wydawniczym jest ogromny wybór. Termin „popularnonaukowy” dla niektórych może brzmieć poważnie i odstraszająco, kojarzyć się z encyklopedią, podręcznikiem. Nie o takie publikacje tu chodzi! Termin ten w odniesieniu do przedszkolaka oznacza niewielkich rozmiarów książeczki, które przekazują naukowo udokumentowaną, a więc rzetelną wiedzę, w lekki, przyjemny i zrozumiały dla malucha sposób, z akcentem nie na proces nauki, a na wspólną z rodzicem dobrą zabawę przy czytaniu. Dzieci bowiem najlepiej uczą się i przyswajają nowe wiadomości i umiejętności poprzez zabawę – to zupełnie naturalny mechanizm.
Jak w obfitości dostępnych na rynku książeczek dla dzieci wybrać właściwe pozycje, przygotowane odpowiednio dla przedszkolaków? Warto kierować się kilkoma kryteriami.
Kraje i zwyczaje, przyroda wokół nas, zwierzaki
Bez większego trudu znajdziesz książeczki na niemal każdy temat, jaki przyjdzie ci do głowy – od ogólnych i szeroko zakrojonych o zwierzętach, przyrodzie, geografii, historii, kosmosie, dinozaurach, pojazdach, po szczegółowe opracowania np. o jajku, o kurach, o kamieniach, o pająkach, o motylach, o rekinach czy o czarnych dziurach… Warto przyjąć zasadę, by na początek wybierać publikacje na tematy, które nie będą dla dziecka zupełnie abstrakcyjne. Zacznijmy od otaczającego świata, które dziecko może samodzielnie zaobserwować (deszcz, mróz, chmury, wiatr, listek), od zwierząt, które ma w domu, może zobaczyć na wsi lub w zoo. Dzięki temu zbudujesz przyjemne skojarzenia z czytaniem książek, co będzie procentowało przez resztę życia dziecka. Dopiero gdy maluch już chętnie sięga po książeczki i sam proponuje ich czytanie, możesz uzupełnić domową biblioteczkę o tematy, z którymi to ty chcesz go zaznajomić – wtedy masz sporą szansę, że świat wiedzy pochłonie malucha bez reszty.
Pamiętaj jednak, że okres przedszkolny to nie czas na „prawdziwą” naukę i przedszkolak nie musi przyswajać wiedzy, która go zupełnie nie ciekawi, jest trudna do zrozumienia. Jeżeli twoje dziecko nie jest zainteresowane jakimś tematem, nie ciągnij na siłę czytania książeczki, ponieważ łatwo możesz malca zniechęcić. Woli czytać o zwierzętach niż o pogodzie? W takim razie czytaj o zwierzętach, a książeczkę o pogodzie na razie odłóż i spróbuj wrócić do niej za kilka miesięcy. Zainteresowania dzieci często dynamicznie się zmieniają i rozwijają, więc najlepiej po prostu poczekać. Wart podążać za dzieckiem i jego fascynacjami – jeśli zainteresują go skały, to poczytajcie o skałach i minerałach, jeśli zmiany w pogodzie – znajdziesz mnóstwo książeczek na ten temat.
Forma tekstu ma znaczenie
Książeczka popularnonaukowa dla przedszkolaka nie może być miniaturową encyklopedią podającą suchą wiedzę. Forma przekazu bezwzględnie musi być dostosowana do wieku odbiorcy – doskonale sprawdzają się krótkie wiersze, które lekko i przyjemnie się czyta, a dodatkowo łatwo je zapamiętać. Forma krótkiego wiersza ma też inne zalety. Jeżeli masz mało czasu, możesz przeczytać jeden lub dwa wierszyki. Jednocześnie zaś krótkość utworu często powoduje, że dzieci odczuwają pewien niedosyt i dopraszają o przeczytanie jeszcze jednego, i jeszcze jednego… Jest to idealna okazja, by rozwijać miłość do czytania.
Jeżeli książeczka napisana jest prozą, zwróć uwagę, by teksty były możliwie krótkie, najlepiej góra dwu- lub trzyzdaniowe notki, hasła, krótkie ciekawostki. Przedszkolak absolutnie nie da rady słuchać, rozumieć ani zapamiętać półstronicowych czy dłuższych tekstów – takie przeznaczone są dla starszych dzieci.
Dzieci kochają wierszyki
Wiedzę należy przekazywać dziecku językiem dostosowanym do jego możliwości odbioru. Zapoznaj się z fragmentem książeczki i zwróć uwagę, czy język jest prosty i zrozumiały. Wiersze powinny mieć miły dla ucha rytm, a proza powinna być pisana krótkimi, nieskomplikowanymi zdaniami. Niedopuszczalne jest naszpikowanie książeczki terminami naukowymi – pamiętaj, że to nie encyklopedia! Jeżeli zaś są wprowadzane jakieś terminy czy pojęcia (co jest czasem konieczne), to bezwzględnie muszą być wyjaśnione prosto, językiem zrozumiałym dla dziecka, najlepiej na konkretnych przykładach. Książeczka sprawiająca wrażenie zbioru suchych haseł encyklopedycznych nie nadaje się do czytania z przedszkolakiem.
Ilustracje i zdjęcia – świetne połączenie
Jest ona bardzo ważnym elementem książeczki, gdyż stanowi uzupełnienie tekstu, a czasem jego integralną część. Wiadomo, że o gustach się nie dyskutuje, każdemu może podobać się inny styl ilustracji, ale warto zwrócić uwagę na kilka cech, którymi musi się charakteryzować dobrze przygotowana książeczka dla dziecka. Grafiki powinno być dużo, publikacja musi być dopracowana, kolorowa, przyciągająca oko. Puste białe strony z tekstem nie zaciekawią dziecka i nie będzie ono chciało czytać takiej książki. Rysunki powinny być wyraźne, łatwe do zrozumienia, zwłaszcza jeśli ilustrują jakieś zagadnienie, przedstawiają zjawisko czy przedmiot. Cennym elementem takich książeczek są zdjęcia, przedstawiające realne obiekty – pomagają one dziecku zrozumieć, że to, o czym czytacie, jest odbiciem rzeczywistości. Na przykład książeczka o zwierzętach bezwzględnie powinna zawierać nie tylko rysunki zwierząt, ale także ich zdjęcia.
Humor to ważna rzecz!
Istotnym elementem książeczek popularnonaukowych dla dzieci jest… humor. Być może nie kojarzy ci się on z nauką, która wydaje się być raczej poważnym zajęciem, ale w tym przypadku jest inaczej. Jak wiesz, dzieci uczą się przez zabawę, a dowcip, żart, coś zabawnego łatwo wpada w ucho i daje się zapamiętać. Dlatego jeżeli przeglądając książeczkę, zauważysz, że niektóre wierszyki lub ilustracje są zabawne, zobaczysz humorystyczne opisy lub zaskakujące, ciekawe teksty – będzie to plusem dla publikacji i na pewno zaciekawi twoje dziecko. Oczywiście nie jest to wymóg obligatoryjny, nie o wszystkim i nie zawsze można pisać zabawnie, ale jeśli takie „efekty specjalne” udało się autorom zawrzeć w książeczce, na pewno jest to atut.
Bestsellerowa seria Co warto wiedzieć..
Spośród wielu książeczek popularnonaukowych, jakie można obecnie znaleźć, warto przyjrzeć się publikacjom Wydawnictwa GREG. Posiada ono szeroką ofertę pozycji tego typu, o przekrojowym doborze tematyki, dzięki czemu możesz bez problemu znaleźć coś, co zainteresuje twojego malucha. Zaczynając od tematów, które dzieci kochają najbardziej – jest tutaj wybór książeczek o zwierzętach: Co warto wiedzieć o zwierzętach, która prezentuje zwierzęta wszystkich kontynentów. Znajdują się w niej rysunki, realne zdjęcia, wierszowane opisy, a nawet skala groźności każdego zwierzęcia.
Co warto wiedzieć o zwierzętach: dostępna w twardej i miękkiej oprawie. W środku wiadomości, ciekawostki, wierszyki
Z kolei dla przedszkolaków, które są zaciekawione innymi krajami, miastami, ludźmi, doskonała będzie publikacja Co warto wiedzieć o krajach. Książka jest pełna zabawnych wierszyków o krajach, obyczajach, potrawach i innych ciekawostkach z wielu krajów na świecie. Świetnie sprawdzi się teraz, kiedy podróże można odbywać tylko palcem po mapie.
Co warto wiedzieć o krajach – idealna dla każdego małego podróżnika
Znajdziesz też książeczki dla małych przyrodników: Co warto wiedzieć o przyrodzie, która opisuje m.in. zjawiska pogodowe, krajobrazy, rodzaje klimatu, formy terenu takie jak pustynie, lasy, lodowce itp. Po lekturze tych wierszy dziecko będzie wiedziało, czym jest deszcz, dlaczego wieje wiatr, co to jest tornado. Te tematy są niezwykle interesujące dla dzieci, a realne zdjęcia są dodatkowym atutem tej książeczki.
Wszystkie książeczki cechuje piękna, dopracowana grafika, wszystkie są też napisane wierszem, co sprawia, że ogrom wiedzy i ciekawostek, nie przytłacza, wręcz sam trafia do małych główek.
Czytanie ma przyszłość!
Jak więc widzisz, wybór wartościowych książeczek popularnonaukowych dla przedszkolaków jest naprawdę spory, dlatego z pewnością znajdzie się coś dla każdego malucha. Jeśli tylko zaczniesz czytać, za jakiś czas okaże się, że dziecko wręcz pochłania te publikacje! Książki tego rodzaju rozbudzają ciekawość świata, uczą malca, że dowiadywanie się nowych rzeczy to atrakcyjne zajęcie, któremu warto poświęcić czas, poszerzają wiedzę, a także rozwijają pamięć, koncentrację, logiczne myślenie, umiejętność kojarzenia faktów i wyciągania wniosków.
Wszystko to razem jest świetnym przygotowaniem dziecka do nauki w szkole, a co ważne, daje też pewność, że maluch będzie już wcześniej sporo wiedział i z sukcesem wykorzysta tę wiedzę na lekcjach, dzięki czemu zbuduje swoją pewność siebie, będzie ciekawym obywatelem świata!
Fotografie: Shutterstock.com, Andrzej Mysiak
Co warto wiedzieć o zwierzętach
Jedyna książeczka na rynku, dzięki której dzieci dowiedzą się, skąd się bierze deszcz, dlaczego pada śnieg, co to jest zorza polarna, czym się różni las iglasty od liściastego. Ta najlepsza pozycja dla maluchów, zawierająca mądre i ciekawe rymowanki, odpowiada na wszystkie pytania związane z wyglądem naszej planety, zjawiskami pogodowymi, porami roku oraz panującym klimatem.
Co warto wiedzieć o zwierzętach
Co warto wiedzieć o krajach + dodatek: MAPKA DLA DZIECI
Zbiór wesołych, kilkulinijkowych, łatwych w czytaniu wierszyków, z których każdy poświęcony jest ciekawemu gatunkowi zwierzęcia. Opisywane zwierzęta pogrupowane są według kontynentów. To jedyne wydanie, w którym każdemu wierszykowi towarzyszy piękne zdjęcie przedstawiające zwierzę w jego naturalnym środowisku.
Co warto wiedzieć o krajach + dodatek: MAPKA DLA DZIECI
Co warto wiedzieć o przyrodzie
Krótkie, wesołe wierszyki opowiadają o najbardziej znanych i ciekawych krajach. Mały czytelnik poczyta tutaj o stolicach i najciekawszych miejscach, o typowych zwyczajach, o charakterystycznych zwierzętach, ale także o tradycyjnym jedzeniu, tańcach, samochodach czy ubiorach.
