Coraz więcej dzieci słyszy, ale nie słucha – jak powieściowy Pinokio, drewniany pajacyk, któremu tata Dżepetto zapomniał wyrzeźbić uszu. Kilkulatki i starsze dzieci mimo prawidłowego rozwoju umysłowego nie rozumieją poleceń lub nie są w stanie na dłuższą chwilę skupić uwagi nad zadaniem, przerywają pracę i odchodzą. A czasem w ogóle zapominają, co miały zrobić. Do tego często dochodzą trudności z zapamiętywaniem i brak kontroli nad emocjami. Jeżeli nie mamy tutaj do czynienia z problemami natury zdrowotnej, takimi jak na przykład ADHD, czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej (co może potwierdzić lub wykluczyć neurolog albo psychiatra), to łatwo wskazać „winowajców” takiego stanu rzeczy.
Zdolność utrzymywania koncentracji jest potrzebna zarówno dorosłym, jak i dzieciom. Tymczasem coraz więcej osób cierpi na deficyty uwagi. Destrukcyjny wpływ na funkcjonowanie naszego układu nerwowego ma współczesny styl życia, tempo i liczba zmian oraz codziennych wyzwań, a przede wszystkim godziny spędzone przed monitorem komputera i nad ekranem smartfona – a to ostatnie dotyczy zwłaszcza dzieci, których mózg nie jest przystosowany do odbioru i przetwarzania tak wielu bodźców i informacji na raz. Nie bez znaczenia w zaburzeniach koncentracji u dziecka jest także dieta zawierająca duże ilości środków konserwujących, sztucznych barwników, cukru, a także glutenu i laktozy. To wszystko zostało już jakiś czas temu zdiagnozowane, potwierdzone badaniami i opisane w licznych artykułach naukowych, z którymi warto się zapoznać.
Zaburzenia koncentracji u dzieci – jak sobie z tym radzić?
Skoro wielogodzinne przesiadywanie nad ekranami emitującymi niebieskie światło znacząco osłabia sprawność umysłową, warto ten czas zacząć stopniowo ograniczać i próbować zainteresować dziecko innymi, bezpiecznymi i korzystniejszymi dla jego rozwoju aktywnościami. Niekoniecznie muszą to być interaktywne zabawki czy elektroniczne gadżety, które działają stymulująco, „atakując” dziecko dźwiękami czy migającymi światełkami. Zresztą – jak podpowiadają specjaliści pracujący na co dzień z dziećmi z zaburzeniami koncentracji – dobrze jest usunąć z najbliższego otoczenia dziecka wszelkie niepotrzebne przedmioty, które będą działały rozpraszająco i pobudzająco, utrudniając skupienie uwagi na jednej czynności. Istnieje naprawdę dużo prostych, sprawdzonych i łatwo dostępnych sposobów, aby wspomóc dziecko w prawidłowym rozwoju i powoli odciągać je od konsoli lub internetu. Przede wszystkim warto zainteresować się ofertą wydawnictw, zwłaszcza tych działających w obszarze edukacji przedszkolnej, wczesnoszkolnej i szkolnej i uwzględniających aktualną podstawę programową. Zabrzmiało banalnie? Jednak dzisiejsze książki to w większości produkty bardzo starannie opracowane zarówno pod względem treści, jak i formy – zachęcają jasnością przekazu, kolorową i ciekawą grafiką, a nawet atrakcyjną fakturą papieru.
Sposoby na poprawienie koncentracji u dziecka
Oferta wydawnictw dostarcza nam wiele gotowych i niedrogich pomysłów na mądrą zabawę połączoną z nauką oraz treningiem pamięci i koncentracji dedykowanych zarówno maluchom, jak i nastolatkom. W zależności od predyspozycji, potrzeb i zainteresowań dziecka można wybrać rozwijające zdolności manualne oraz spostrzegawczość malowanki z motywami dla chłopców lub dziewczynek, uczące logicznego myślenia łamigłówki, zagadki, pobudzające kreatywność zabawy słowne, ćwiczenia logopedyczne, gry typu memory i wreszcie bajki, baśnie, opowiadania i współczesne adaptacje powieści, na których wychowało się wiele pokoleń. Bez trudu znajdziemy propozycje dla najmłodszych, takie jak Akademia 2-, 3-, 4-, 5-, 6-latka.
Pamiętajmy, jak ważne dla usprawniania pamięci i koncentracji jest uczenie się na pamięć wierszyków, piosenek i rymowanek. Można skorzystać z gotowych zbiorów wierszy dla dzieci, kołysanek, przysłów czy piosenek na każdy dzień. To z pewnością zwiększy możliwości dziecka m.in. w zakresie nauki języków obcych. Nie zapominajmy też o grach planszowych, warcabach, puzzlach, zabawie z piłką np. w kolory, nauce gry na instrumencie czy żonglowania oraz aktywności na świeżym powietrzu. Te znane od lat i proste znakomicie wspierają umysłowy rozwój dziecka, ponieważ skupiają jego uwagę, zatrzymując ją tylko na jednej czynności, wyciszają i dają wiele satysfakcji z rozwiązywania, odkrywania, aktywnego i sprawczego działania oraz opanowywania nowych umiejętności. Skoncentrowane i wyciszone dziecko uczy się właściwych reakcji na docierające do niego bodźce – pomijania wszystkiego, co rozprasza i odciąga od zadania oraz selekcji informacji potrzebnych do jego wykonania.
Jak zacząć trening koncentracji u dziecka?
Na początku na pewno trzeba poświęcić dziecku trochę czasu, aby pokazać mu, jak wiele jest możliwości zabawy bez telefonu czy tabletu. Im wcześniej rozpoczniemy z nim trening koncentracji, tym szybciej osiągniemy pierwsze efekty. Większa umiejętność koncentracji uwagi to także większa samodzielność dziecka. Dziecko, które potrafi zapamiętać polecenie i zapanować nad impulsywnymi reakcjami, lepiej funkcjonuje i radzi sobie z codziennymi czynnościami, takimi jak ubieranie się, dbanie o higienę osobistą, jak również łatwiej wchodzi w prawidłowe relacje społeczne. To z kolei wpływa na większą pewność siebie i wzmacnia poczucie własnej wartości. Najlepiej rozpocząć pracę nad poprawą koncentracji u malucha, kiedy tylko zauważymy pierwsze symptomy deficytu uwagi, ponieważ na dalszych etapach jego rozwoju i edukacji problem ten z całą pewnością będzie narastać i nawarstwiać się. Trening koncentracji powinien być systematyczny, ale nie za długi. Lepiej pracować częściej, a krócej. Pamiętajmy, że dziecko w wieku wczesnoszkolnym jest w stanie utrzymać uwagę w skupieniu przez kilkanaście minut, a młodsze – jeszcze krócej. Po upływie tego czasu warto zrobić przerwę na odpoczynek, zapewnić dziecku dawkę ruchu lub albo zmienić rodzaj aktywności. Inaczej nasze działania nie będą efektywne. Z czasem możliwości koncentracji dziecka wzrosną i będziemy mogli stopniowo wydłużać mu czas pracy w skupieniu.
Czytanie a poprawa koncentracji u dzieci
Niezastąpionym i niezawodnym sposobem poprawy koncentracji u dzieci jest czytanie – i to wspólne z opiekunem, i to samodzielne. Potwierdzają to badania naukowe, pedagodzy i rodzice, których pociechy umieją i lubią czytać.
Warto więc skoncentrować się na czytaniu dziecku, a następnie wsparciu go w zdobywaniu tej umiejętności, tym bardziej, że istnieją proste i szybkie metody nauki czytania z pominięciem sprawiającego trudności niektórym dzieciom głoskowania, czyli dzielenia słowa na pojedyncze głoski. Dla dzieci z zaburzeniami koncentracji i uwagi na pewno godna polecenia jest sylabowa metoda czytania, którą można stosować już w pracy z trzy- lub czterolatkami. Polega ona zapoznaniu dziecka z intuicyjnym podziałem słów na sylaby, czyli połączenia samogłoski ze spółgłoską lub spółgłoskami. Zaczynając od prostych i krótkich wyrazów, jak na przykład ma-ma, la-la czy dom, stopniowo przechodzimy do dłuższych słów. Dziecko zaczyna rozpoznawać powtarzające się w sylaby w słowach, które słyszy na co dzień, dzięki czemu proces czytania przebiega naturalnie, płynnie i nie jest dla dziecka męczący. Ponadto dziecko uczy się od razu czytać ze zrozumieniem, ponieważ sylaby tworzą słowa o konkretnym znaczeniu (zamiast k-o-t-e-k lub co gorsza ky-o-ty-e-ky lub co najgorsze ka-o-te-e-ka dziecko słyszy i widzi od razu ko-tek). Na pierwszym etapie nauki czytania na pewno pomoże Elementarz – Czytamy metodą sylabową. Dzieciom, które podejmują już próby samodzielnego czytania, warto podsunąć bajki metodą sylabową, w których podział na sylaby oznaczony jest dwoma kolorami czcionki. Korzyści czytania dla intelektualnego rozwoju dziecka są od dawna potwierdzone badaniami naukowymi. Regularne czytanie poprawia pamięć i koncentrację, zwiększa pojemność pamięci roboczej, stymuluje różne obszary mózgu, rozwija wyobraźnię, ubogaca słownictwo, poszerza wiedzę o świecie i człowieku. Mądre bajki mogą inspirować, wspierać pozytywne myślenie, ukazywać wartość rodziny, przyjaźni, odpowiedzialności, tolerancji. W ten sposób mały człowiek rozwija się integralnie na wielu poziomach – intelektualnym, emocjonalnym, moralnym. A utrwalony nawyk czytania pozostanie z nim przez całe życie.
Grafika w artykule – Shutterstock.com
Mądre bajki
Mądre bajki to zbiór ciekawych opowiadań, które przekazują ważne prawdy, mówią o wartościach. Dzieci dowiedzą się z tej książeczki o prawdziwej przyjaźni, sile miłości, tolerancji i akceptacji, o zrozumieniu dla innych i wierze w siebie, o wartości rodziny, ale także o niełatwych sprawach. Teksty napisane są przystępnym, zrozumiałym językiem, pięknie zilustrowane. Lektura będzie idealnym wstępem do ciekawej i rozwijającej rozmowy z dzieckiem.
Elementarz - czytamy metodą sylabową
Elementarz – czytamy metodą sylabową to najlepsza książka do nauki czytania. Metoda sylabowa polecana jest przez najlepszych nauczycieli i metodyków nauczania wczesnoszkolnego jako bardzo skuteczna, szybka i bezproblemowa. Pierwsza część książki zawiera prezentację literek i sylab, w drugiej zaś znajdują się czytanki, które są ułożone od najprostszej do najtrudniejszej.
W całej książce zastosowano wyraźny podział na sylaby, przykładowe słówka, proste zdania, dzięki czemu dziecko szybko nauczy się czytać płynnie. Książka została opracowana z najwyższą dokładnością, starannością, dbałością o wartość merytoryczną. Zajmujące czytanki i wspaniałe, kolorowe, zabawne ilustracje są dodatkowym atutem książki. Dzięki temu każde dziecko z przyjemnością będzie uczyło się czytać! Serdecznie polecamy!
Elementarz - czytamy metodą sylabową
Czytanki metodą sylabową
Czytanki metodą sylabową to książka idealna dla każdego malucha, który zna już literki, potrafi samodzielnie czytać, ale ma jeszcze z tą umiejętnością problemy i potrzebuje odpowiedniej książki do ćwiczeń – ciekawej, napisanej ładnym językiem, a jednocześnie przygotowanej od strony metodycznej tak, by ułatwiała pracę i skutecznie kształciła płynne czytanie.
Dlatego Czytanki metodą sylabową zawierają teksty najbardziej znanych baśni, kochanych przez wszystkie dzieci, przygotowane metodą sylabową – z podziałem każdego wyrazu na sylaby zapisywane na przemian czarnym i czerwonym kolorem. Baśniom towarzyszą też pytania umożliwiające sprawdzenie, czy dziecko dobrze zrozumiało i zapamiętało – do każdej strony tekstu jedno pytanie.
