Do znudzenia powtarzane stwierdzenie „warto czytać książki” brzmi banalnie. Nie da się jednak ukryć, że czytanie wiąże się z wieloma korzyściami. Dlaczego więc tylko 10% Polaków czyta więcej niż 7 książek rocznie? Na to pytanie trudno odpowiedzieć. Łatwo natomiast skorzystać z bogactwa, jakie drzemie między przednią a tylną okładką. Potrzebę czytania warto zaszczepiać już od najmłodszych lat. Szczególną uwagę warto zwrócić na wiersze, które nie tylko są uwielbiane przez dzieci, ale także fantastycznie wspierają rozwój mowy.
Dlaczego warto czytać?
Czytanie dzieciom jest bardzo ważne, należy to robić każdego dnia przez przynajmniej dwadzieścia minut. Książki fascynują, rozbudzają ciekawość świata, zachęcają do samodzielnego myślenia, pomagają w radzeniu sobie z uczuciami i nazywaniu ich oraz mają zbawienny wpływ na pamięć i koncentrację. Dzieci, którym rodzice czytają, rzadziej też chorują na dysleksję, lepiej radzą sobie z czytaniem ze zrozumieniem, co jest niezbędną umiejętnością w szkole.
Jedną z największych zalet czytania książek dzieciom jest możliwość wzbogacenia słownictwa. Dzięki temu maluchy zyskują umiejętności posługiwania się różnicowanym i poprawnym językiem. Wpływa to także pozytywnie na zdolność prowadzenia rozmowy. Słowem – czytając swojemu dziecku, dajesz mu swobodę w posługiwaniu się językiem i sprawne narzędzie służące komunikacji. To prezent nie tylko na czas dzieciństwa, ale na całe życie!

Czy warto czytać wiersze dzieciom?
Odpowiedź na to pytanie jest prosta – oczywiście, że tak. A powodów jest wiele!
- Rym i rytm. Zostało poparte badaniami, że wiersze, dzięki swojej powtarzalności i rymującym się wyrazom, wpływają pozytywnie na językowe kompetencje dzieci. Łatwo wpadają w ucho, więc maluch zapamiętuje wyrazy i poszerza zasób swojego słownictwa. W taki sposób ćwiczy też pamięć i uczy się rozróżniania podobnych słów.
- Słowotwórstwo. Wiersze, przez swoje brzmienie i rymy, zachęcają dzieci do zabaw językowych. Maluchy wymyślają własne słowa, które nawet jeśli są absurdalne, uczą mechanizmów języka.
- Język to dźwięki. Tego właśnie uczy czytanie wierszy – że język to zestawienie dźwięków, które można łączyć tak, by utworzyły melodię. Pomaga to w nauce akcentowania wyrazów i intonacji.
- Poziom trudności. W przypadku wierszy łatwo dobrać poziom trudności do potrzeb dziecka – istnieją przyjemne rymowanki dla najmłodszych i łamańce językowe dla starszych dzieci. To ważne, aby dostosować poziom do potrzeb pociechy – pozwoli to w największym stopniu wykorzystać drzemiący między wersami potencjał.
- Humor. Nawet bardzo małe dzieci mają poczucie humoru i lubią się śmiać. Zgrabnie ułożone humorystyczne rymowanki poprawią nie tylko nastrój, ale też przyniosą wiele korzyści dla rozwoju mowy. A nie ma przecież nic przyjemniejszego niż nauka przez zabawę.
- Nie są długie. Czasem zdarza się, że jesteśmy zabiegani lub zmęczeni i nie mamy czasu czytać długich i złożonych bajek. Wtedy na pomoc przychodzą wierszyki. Dzięki temu, że są krótsze, nie musimy rezygnować z rytuału czytania nawet wtedy, gdy mamy mało czasu.
- Dodatkowe korzyści. Istnieje wiele różnych rodzajów wierszy – relaksacyjne, na dobranoc, humorystyczne… Istnieją też wiersze służące domowej (i profesjonalnej) terapii mowy – wierszyki logopedyczne.
Czy wiersze logopedyczne dla dzieci naprawdę pomagają?
Na to pytanie także musi paść odpowiedź twierdząca. Wiersze logopedyczne wniosą jeszcze więcej dobrego we wspólne czytanie. Są to takie utwory, których celem jest ćwiczenie narządów mowy. Służą do domowego pobudzania rozwoju mowy, ale są też wykorzystywane przez profesjonalistów w gabinetach. Wiersze logopedyczne mogą stanowić bardzo ciekawą formę ćwiczenia logopedycznego. Tłumacząc w kilku słowach, można powiedzieć, że te utwory zawierają słowa konkretnie dobierane pod kątem ich wymowy oraz specjalne onomatopeje (wyrazy dźwiękonaśladowcze). Wiersze opowiadają o wesołych perypetiach różnych bohaterów, którzy przeżywają liczne przygody, a dobór słów pomaga ćwiczyć wybrane głoski niejako przy okazji. Nie są więc to tylko zlepki liter, wiersze zawierające głoski, sylaby do powtarzania przez dziecko. To interesujące dzieci, humorystyczne wierszowane opowiastki, które sprawią, że ćwiczenie logopedyczne przestaje być nudnym obowiązkiem, a staje się świetną zabawą!
Wiersze logopedyczne mogą pomóc na wielu etapach. Te łatwiejsze, wypełnione wyrazami dźwiękonaśladowczymi, będą przydatne dla dzieci do trzeciego roku życia. Od samego początku będą stymulować narządy mowy do poprawnej pracy. Pozwolą też dziecku włączać się w czytanie. Przy kolejnym czytaniu maluch zapamięta onomatopeje i będzie je chętnie powtarzał. Tobie, jako rodzicowi, da to próbkę mowy dziecka, wystarczającą do tego, by zorientować się, czy maluch nie potrzebuje pomocy specjalisty. W dobrych tomach wierszy znajdziesz wskazówki od logopedy na ten temat.
Co najważniejsze – wiersze logopedyczne są przeznaczone dla wszystkich dzieci, nie tylko tych, które mają problemy. Taka aktywność wspiera rozwój mowy na każdym etapie, jest bardzo efektywnym profilaktycznym ćwiczeniem.

Jama gębowa ćwiczy słowa, książka z serii Ładnie i składnie od Wydawnictwa GREG to jeden z najnowszych tomów wierszy logopedycznych na rynku. Aby uczynić korzystanie z tej książki jak najbardziej efektywnym, wiersze zostały podzielone pod względem wieku dzieci, do których są adresowane, oraz na poziomy trudności. Na początku książki znajdują się wiersze dla młodszych dzieci, w których wstępują starannie dobrane onomatopeje, chętnie powtarzane przez maluchy.

W następnym dziale zamieszczone zostały wiersze, które ćwiczą głoski, mogące sprawiać problemy. Słownictwo w każdym utworze dobrane zostało niezwykle starannie – tak, aby najpierw ćwiczyć głoskę selektywnie, to znaczy – jeśli wierszyk służy do ćwiczenia głoski [sz], nie pojawi się w nim [s].
Takie zestawienia występują dopiero w następnych utworach, celowo ułożonych tak, by ćwiczyć wspólną wymowę głosek, które dziecko już zna. Tomik Jama gębowa ćwiczy słowa może więc towarzyszyć maluchowi na wielu etapach terapii. Znalazły się w nim głoski często pomijane w podobnych książkach, a równie ważne – [l], [ł], [n] i [ń]

Na końcu znajdują się dwa innowacyjne wierszyki do terapii jąkania. Na każdej stronie można znaleźć komentarze od autorki, zawierające dodatkowe ćwiczenia, wskazówki, jak najlepiej wykorzystać potencjał wierszy i porady – dotyczące m.in. tego, kiedy należy zgłosić się do specjalisty.
Wiersze logopedyczne od Wydawnictwa GREG są lekkie i zabawne, towarzyszą im kolorowe ilustracje Artura Gulewicza, a jednocześnie są profesjonalnym narzędziem ćwiczącym małą buzię już od drugiego roku życia.


mgr Aleksandra Jastrzębowska-Jasińska
Neurologopeda kliniczny, psycholog, terapeuta jąkania, coach, pedagog specjalny, specjalista wczesnej interwencji logopedycznej, wykładowca akademicki. Doktorantka Interdyscyplinarnych Studiów Doktoranckich w zakresie Psychologii na Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. Specjalizuje się w diagnozie i terapii dzieci, młodzieży i dorosłych z zaburzeniami płynności mowy, w szczególności jąkaniem. Jest właścicielką Artysty Mowy – Centrum Terapii i Rozwoju na warszawskim Mokotowie, gdzie realizuje swoją terapeutyczną pasję. Jest autorką wielu artykułów naukowych w dziedzinie logopedii, psychologii i pedagogiki.
Fotografie: Shutterstock.com, Andrzej Mysiak, archiwum Autorki
Książki z logopedycznej serii Ładnie i składnie

Jama gębowa ćwiczy słowa. Wiersze logopedyczne dla dzieci
Wiersze logopedyczne na każdą głoskę!
Przedstawimy wyjątkową książkę, która zawiera starannie opracowane przez
logopedów wiersze, pomocne w dynamicznym procesie nabywania mowy. Każdy
wiersz opatrzony jest wskazówkami, jak należy ćwiczyć narządy artykulacyjne, by
wymowa stała się poprawna. Książka będzie idealną pomocą dla rodziców, logopedów
i terapeutów.

Bubu uczy się mówić. A kuku!
To pierwsza na rynku interaktywna książeczka do stymulacji językowej,
przeznaczona do oglądania, czytania z dzieckiem i zabawy.
Bubu zachęca maluchy do aktywności, pokazuje swoją rodzinę, otoczenie, wykonuje
proste, codzienne czynności. Bawiąc się razem z nim dziecko ćwiczy pamięć,
koncentrację oraz percepcję wzrokową.

Świat dźwięków
Świat jest pełen fascynujących dźwięków!
Przedstawiamy książkę, która stanowi idealne nawiązanie do ulubionej zabawy małych dzieci z rodzicami, jaką jest poznawanie dźwięków, naśladowanie i odgadywanie ich. Maluchy uczą się tego jeszcze przed opanowaniem większej liczby słów i są zafascynowane bogactwem języka, jakie się przed nimi otwiera.

Bajki logopedyczne misia API (2-4 lat)
Miś API nauczy Wasze dzieci poprawnie mówić!
Kto to jest miś API? To najlepszy przyjaciel każdego dziecka, niesforny i
pocieszny łobuziak, który przeżywa liczne przygody ze swoimi przyjaciółmi. Ten
wesoły towarzysz każdej bajki pomoże dziecku wytrenować narządy artykulacyjne,
wyćwiczyć wszystkie głoski tak, że niepostrzeżenie mowa dziecka stanie się
poprawna.

Bajki logopedyczne misia API (4-6 lat)
Z pomocą misia API Wasze dzieci zaczną poprawnie mówić!
Jeśli jeszcze nie znacie misia API, to koniecznie zajrzyjcie do tej książki! API
to najlepszy przyjaciel każdego dziecka, wesoły, pluszowy urwisek, który
przeżywa liczne przygody ze swoimi przyjaciółmi. Towarzysząc dziecku przy każdej
bajce, pomoże wytrenować narządy artykulacyjne, wyćwiczyć wszystkie głoski tak,
że w szybkim czasie mowa dziecka stanie się poprawna.